Klimaatbanen in de gebouwde omgeving
Om de klimaatambities van het kabinet te realiseren zijn veel extra technische arbeidskrachten nodig, die nu al moeilijk te vinden zijn. Om welke beroepen het gaat was tot dusver alleen globaal in beeld. Deze publicatie brengt voor de gebouwde omgeving voor het eerst in kaart om welke beroepen en werkzaamheden het gaat, en welke kennis en competenties (skills) hiervoor nodig zijn. Dat biedt aanknopingspunten voor gerichter arbeidsmarktbeleid en om specifieke opleidingstrajecten of leerwerkarrangementen te ontwikkelen voor zij-instromers.
Nederland staat voor een forse opgave om de komende jaren de CO2-uitstoot sterk te verminderen. Om dat te realiseren werkt Nederland onder meer hard aan de verduurzaming van huizen en gebouwen. Bestaande huizen en gebouwen worden aangepast. Voor nieuwbouw gelden extra eisen op het gebied van energieverbruik. De komende jaren zijn daarvoor vooral veel technische vaklieden nodig: voor het isoleren en ventileren van gebouwen en woningen, plaatsen van zonnepanelen, aanleggen van warmtenetten, verzwaren van het elektriciteitsnet en het aansluiten van huizen en gebouwen op duurzame warmtebronnen.
Soms gaat het daarbij om specifieke beroepen als isolatiemonteur, zonnepanelenmonteur, monteur warmtenetten of energieprestatieadviseur. Vaak ook is het uitvoeren van de klimaatwerkzaamheden een deel van een breder takenpakket, bijvoorbeeld bij de timmerman, monteur elektro of de installateur/monteur werktuigbouw. En ten slotte zijn er beroepen waarin werknemers niet zozeer zelf met klimaatwerkzaamheden bezig zijn, maar die wel nodig zijn ter ondersteuning en afronding, bijvoorbeeld grondwerkers en vloerenleggers.
Er is op dit moment al een groot tekort aan dit soort technici. Dat maakt het lastig voor werkgevers om vacatures te vervullen. Deze vaklieden zijn namelijk niet alleen nodig voor de klimaatwerkzaamheden, er is ook in het algemeen veel vraag naar. Het aantal vacatures voor de relevante technische beroepen is de afgelopen tijd gestegen tot bijna 46.000 in het 3e kwartaal van 2021. Welk deel daarvan direct of indirect betrokken is bij klimaatwerkzaamheden is niet te zeggen.
Opleidingen in deze richtingen bieden dus een (zeer) goed toekomstperspectief voor jongeren. Maar ook voor werkzoekenden en werkenden die de overstap naar een technische klimaatbaan willen maken zijn er goede baankansen. Vaak is het zonder diploma’s mogelijk om in te stromen: via een zij-instroomproject, een door de werkgever betaalde opleiding of soms door het werk te leren van collega’s. Belangrijk zijn gevoel en interesse voor techniek, handig zijn en gemotiveerd zijn om te leren. Het is vaak fysiek werk, soms op hoogte. Omdat er vaak bij mensen thuis wordt gewerkt zijn ook communicatieve vaardigheden belangrijk.
Voor het ontwerp en projectleiding zijn grotendeels technici nodig op mbo-niveau 4 of hoger, zoals werkvoorbereiders, tekenaars, ontwerpers en projectleiders. De voorbereiding vraagt daarnaast om professionals op andere terreinen als ruimtelijke ordening, communicatie en financieel advies.
Niet alleen nieuwe vaklieden hebben kennis nodig van de relevante technieken. Ook huidige vaklieden moeten bijscholen om hun kennis up-to-date te houden. Denk aan ontwerp en meting van energieprestaties, energiezuinige ventilatietechnieken en de aanleg van warmtepompen, zonnepanelen of bodemenergiesystemen.
Lees hier het complete artikel van de UWV: Klimaatbanen in de gebouwde omgeving
